Türk Dili ve Edebiyatı: Dedim dedi tarzı şiir nedir ?

Like us on Facebook

Dedim dedi tarzı şiir nedir ?

19:03 |

Dedim dedi tarzı şiir ?
İlk örneklerine Kaşgarlı Mahmut'un Divanü Lügati't- Türk adlı eserinde rastladığımız dedim-dedi biçimi şiir örnekleri eserde "aydum" ve "aydı" kelimeleriyle başlayan iki dörtlük halinde yer almaktadır. Bu dörtlüklerin konusu aşktır. Divanü Lügati't-Türk'te en eski örneklerini gördüğümüz bu biçimin daha sonraki dönemlerde hem halk şiirinde hem de divan şiirinde değişik şekillerde kullanıldığını görüyoruz.
Halk şiirindeki dedim-dedi tarzı söyleyiş halk şiirinde yaygın olarak kullanılan bir biçim olup koşma ve semaîlerdeki aşık ve sevgilinin dedim-dedi ifadesine bağlı karşılıklı söyleşmeleridir. Zamanla bu tür halk şiirinde geleneğe dönüşmüştür. Günümüz aşıklarının da bu tarz şiirler söylemesi geleneğin canlılığını koruduğunun ifadesidir
Divan şiirinde mürâca'a örneklerine gazel, rübâ'i, kıta ve müseddes nazım şekliyle yazılmış değişik şiirlerde rastlanmaktadır. Divan şiiri örneklerine baktığımızda miirâ-ca'alarda halk şiiri örneklerindeki gibi kalıplaşmış belirli anlatım şekillerinin dışında daha çeşitli ve farklı kullanım şekilleriyle karşılaşıyoruz. Çünkü divan şiirinde mürâca'adan başka bu tür anlatım özelliklerinin görüldüğü münazara, mülatafa ve hasb-i hal adı verilen değişik türler bulunmaktadır. Bu türlerde de divan şairleri soru-cevap ya da karşılıklı konuşmaya dayalı bir anlatım biçimi kullanmışlardır. Örneğin kimi mürâca'a örneklerinde şairler dedim-dedi kelimelerini şiirlerinde yerlerini değiştirerek dedi-dedim şeklinde de kullanmışlardır.
Ayrıca bir iki örnek dışında divan şiirinde dedim-dedi kalıbı şiirin bütününden çok biraz da divan şiirinin biçimsel özellikleri dolayısıyla olsa gerek daha çok beyit bütünlüğü içerisinde ya da birbirini izleyen iki beyit içinde kullanılmıştır.
Divan şiirinde sorulu cevaplı olarak, karşılıklı konuşma biçiminde yazılmış şiir olarak tanımlanır

0 yorum:

Yorum Gönder